Στεγαστικές Δομές Ασθενών

Οι Ενδονοσοκομειακές

Είναι η δεύτερη μονάδα προετοιμασίας χρόνιων ασθενών για εγκατάστασή τους σε κοινοτικούς Ξενώνες και διαμερίσματα. Ξεκίνησε να λειτουργεί το 1998.

Για τις δραστηριότητες του τμήματος υπάρχει ωριαίο, ημερήσιο, και μηνιαίο πρόγραμμα τόσο για τους ασθενείς όσο και για το προσωπικό. Με βάση το πρόγραμμα γίνονται ομάδες ασθενών με ψυχοθεραπευτικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα, που αποσκοπούν στην αποκατάστασή τους μέσω της ανάπτυξης της ικανότητας ιεράρχησης και ικανοποίησης των αναγκών τους. Οι ομάδες σχετίζονται και με την ανάπτυξη δεξιοτήτων για αυτοεξυπηρέτηση, όπως μαγειρική, χρήση πλυντηρίου, καθαριότητα του χώρου από τους ίδιους με την επίβλεψη του προσωπικού. Επειδή ο ξενώνας στοχεύει να λειτουργεί σαν θεραπευτική κοινότητα, λειτουργούν και ομάδες προσωπικού, στις οποίες συζητείται ο προγραμματισμός του τμήματος και η λύση προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν.

Ξενώνας 16 ατόμων

Λειτουργεί από το 1995 και είναι ενδονοσοκομειακό τμήμα αποκατάστασης και προετοιμασίας για ξενώνες και διαμερίσματα, ενώ φιλοξενεί ασθενείς όλης της γκάμας των ψυχικών παθήσεων, που βρίσκονται όμως σε θέση να αυτοεξυπηρετούνται. Κατά τις πρωινές ώρες οι περισσότεροι ασθενείς απασχολούνται σε κάποιο από τα εργαστήρια του τμήματος της Εργοθεραπείας, ή εργάζονται στα περίπτερα του νοσοκομείου και σε άλλες υπηρεσίες των τμημάτων.

Ξενώνας 50 ατόμων – Κέντρο Προεπαγγελματικής Εκπαίδευσης

Είναι τμήμα ενδιάμεσης δομής που προετοιμάζει ασθενείς (άνδρες και γυναίκες διαφόρων ηλικιών) για τους ξενώνες και τα διαμερίσματα. Ξεκίνησε να λειτουργεί το 1998 και στόχος του προγράμματος είναι να ετοιμάσει τους ψυχικά πάσχοντες για την κοινωνική τους επανένταξη.

Για τις δραστηριότητες του τμήματος υπάρχει ωριαίο, ημερήσιο, και μηνιαίο πρόγραμμα τόσο για τους ασθενείς όσο και για το προσωπικό. Με βάση το πρόγραμμα γίνονται ομάδες ασθενών με ψυχοθεραπευτικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα, που αποσκοπούν στην αποκατάστασή τους μέσω της ανάπτυξης της ικανότητας ιεράρχησης και ικανοποίησης των αναγκών τους. Οι ομάδες σχετίζονται και με την ανάπτυξη δεξιοτήτων για αυτοεξυπηρέτηση, όπως μαγειρική, χρήση πλυντηρίου, καθαριότητα του χώρου από τους ίδιους με την επίβλεψη του προσωπικού. Επειδή ο ξενώνας στοχεύει να λειτουργεί σαν θεραπευτική κοινότητα, λειτουργούν και ομάδες προσωπικού στις οποίες συζητείται ο προγραμματισμός του τμήματος και η λύση προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν.

Οι Εξωνοσοκομειακές δομές του Νοσοκομείου λειτουργούν σαν το δεύτερο βήμα στην προσπάθεια ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης των ψυχικά ασθενών του νοσοκομείου μετά από την παραμονή τους κυρίως στους ενδονοσοκομειακούς Ξενώνες.

Οι δομές αυτές σκοπό έχουν να καλύψουν τη στεγαστική και εργασιακή αποκατάσταση των ασθενών. Διακρίνονται στα: α) 2 Οικοτροφεία, που είναι μακράς ή απεριόριστης διαμονής, φιλοξενούν πιο βαριά περιστατικά που δεν μπορούν να είναι αυτόνομα, τα οποία όμως μπορούν να απασχολούνται σε διάφορες δραστηριότητες, β) 5 Ξενώνες, με 36 μήνες ανώτατο χρόνο παραμονής στους οποίους οι ένοικοι αξιολογούνται κάθε 6 μήνες, έχουν πιο πολλές υποχρεώσεις καθώς και εργασιακή απασχόληση, ενώ συμμετέχουν σε δομημένες λειτουργίες (όπως ομάδα για καθαριότητα, πότισμα) και γ) 9 Διαμερίσματα 4-6 ατόμων, με μερική ή καθόλου καθημερινή επιτήρηση και με εργασιακή απασχόληση.

Το Οικοτροφείο αποτελεί μία από τις δομές αποασυλοποίησης των χρόνιων ψυχικά πασχόντων. Είναι μονάδα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης υψηλού βαθμού προστασίας, στο οποίο φιλοξενούνται άτομα με ψυχικές διαταραχές για διαβίωση, θεραπεία και υποστήριξη. Ο στόχος είναι να διασφαλιστεί η παραμονή τους στην κοινότητα και η συνέχιση των σχέσεων των ατόμων με τη ζωή και τη δράση της τοπικής κοινωνίας. Ο αριθμός των ατόμων, που φιλοξενούνται δεν ξεπερνά τους 15, ενώ δεν υπάρχει περιορισμός στο χρόνο παραμονής τους σε αυτό.

Στο οικοτροφείο παρέχεται εικοσιτετράωρη φροντίδα από το προσωπικό και η ταυτότητα των οικοτροφείων διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία και τη διάγνωση των ασθενών. Ένα ακόμα κριτήριο για την επιλογή σε ένα οικοτροφείο είναι ο τόπος καταγωγής, καθώς γίνεται προσπάθεια να επιστρέφουν οι ασθενείς κοντά στις κατοικίες και στις οικογένειες τους. Σήμερα, λειτουργεί ένα Οικοτροφείο στο Χαλάνδρι, ενώ αναμένεται να λειτουργήσει ένα ακόμη στην Μεταμόρφωση παρά τις αρχικές αντιδράσεις των κατοίκων της περιοχής.

Ο Ξενώνας φιλοξενεί ψυχιατρικούς ασθενείς μετά την ενδονοσοκομειακή νοσηλεία. Η παραμονή τους στον ξενώνα γίνεται μετά από αίτηση των ιδίων και με τη σύμφωνη γνώμη του θεράποντος ψυχιάτρου ή της θεραπευτικής ψυχιατρικής ομάδας. Η παραμονή στον ξενώνα δεν έχει μόνιμο χαρακτήρα και καθορίζεται από τη διαρκή αξιολόγηση του ενοίκου. Ο χρόνος παραμονής εξαρτάται από την ετοιμότητά τους να μεταβούν σε μονάδες και προγράμματα αποκατάστασης (διαμερίσματα, κ.λ.π.) ή για την επιστροφή τους στην κοινότητα. Ο χρόνος παραμονής στον Ξενώνα δεν ξεπερνά τους 36 μήνες.

Σήμερα λειτουργούν πέντε ξενώνες (Πατησίων, Εξαρχείων, Κάτω Πατησίων, Πετραλώνων, Περιστερίου), που ξεκίνησαν την λειτουργία τους το 2000. Κάθε ξενώνας έχει τον δικό του επιστημονικό υπεύθυνο και στις κύριες λειτουργίες του περιλαμβάνεται η συγκρότηση ομάδων και συναντήσεων που σκοπό έχουν να προετοιμάσουν την μετάβαση των ασθενών στα διαμερίσματα, με τελικό στόχο την ψυχοκοινωνική και εργασιακή επανένταξή τους στο κοινωνικό σύνολο. Εκτός των προγραμματισμένων συναντήσεων οι ένοικοι είτε απασχολούνται με επιδότηση στα εργαστήρια του προγράμματος, είτε εργάζονται σε κάποιες από τις δομές του νοσοκομείου (φωτοτυπείο, κατάστημα «Ηδύ»). Τέλος, στις δραστηριότητες για την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου λειτουργούν ομάδα μουσικής, ζαχαροπλαστικής, έκφρασης και δημιουργίας, καθώς και οργανωμένες έξοδοι αλλά και εκδηλώσεις. Αναφορικά με το επιστημονικό έργο του ξενώνα, το προσωπικό σε συνεργασία με τους ενοίκους συμμετέχει με ανακοινώσεις σε συνέδρια, σε ημερίδες αλλά και στον τύπο.

Αναφορικά με τα 9 Διαμερίσματα, η έναρξη της λειτουργίας τους έγινε το 2003. Είναι χώροι στέγασης σε μονοκατοικίες ή πολυκατοικίες ατόμων με ψυχικές διαταραχές ή νοητική υστέρηση με δευτερογενείς ψυχικές διαταραχές τα οποία έχουν αυξημένες αλλά όχι πλήρεις ικανότητες αυτοφροντίδας και αυτοεξυπηρέτησης. Σε ένα προστατευόμενο διαμέρισμα δεν μπορούν να διαμένουν περισσότερα από έξι άτομα.

Οι ένοικοι των διαμερισμάτων έχουν πλήρως ανεπτυγμένες ικανότητες αυτοεξυπηρέτησης και ο βαθμός επίβλεψης και υποστήριξης τους είναι χαμηλός. Ένας μεγάλος αριθμός των ενοίκων εργάζεται σε δομές του νοσοκομείου, ενώ οι υπόλοιποι που παραμένουν στα διαμερίσματα έχουν αναλάβει την οικιακή φροντίδα αυτών. Σε εβδομαδιαία βάση τηρείται θεραπευτική ομάδα στα διαμερίσματα όπου γίνεται η θεραπευτική παρακολούθηση των ενοίκων και η αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων. Επίσης γίνεται παρακολούθηση των ασθενών στον εργασιακό τους χώρο και παρέμβαση στην οικογένειά τους. Τα διαμερίσματα καθημερινά επισκέπτονται σε 8ωρη βάρδια μέλη του προσωπικού των δομών, ενώ σε ορισμένα διαμερίσματα παρευρίσκεται και μία «οικοδέσποινα» η οποία επιβλέπει και συντονίζει την καλή λειτουργία τους. Στην περίπτωση που κάποιος από τους ασθενείς υποτροπιάσει και δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί στο χώρο διαμονής του, μεταφέρεται είτε στον ενδονοσκομειακό Ξενώνα 16 ατόμων, είτε σε κάποιο τμήμα βραχείας νοσηλείας του νοσοκομείου.

Η ψυχοκοινωνική φροντίδα που παρέχεται σε αυτά τα άτομα έχει σκοπό την επίτευξη της μεγαλύτερης δυνατής ανεξαρτησίας, αυτονομίας και αποτελεσματικότητάς τους, με στόχους την πλήρη αυτόνομη διαβίωση και την πλήρη κοινωνική τους επανένταξη. Στο πλαίσιο αυτό, δίνεται έμφαση στην ανάπτυξη όλων εκείνων των απαραίτητων επικοινωνιακών και κοινωνικών ικανοτήτων που θα τους επιτρέψουν την απόκτηση εργασιακής απασχόλησης.